عارضه صبحگاهی یکی از اولین نشانه های بارداری (حاملگی) میباشد. این عارضه یکی از شکایتهای رایج زنان بارداراست. اما اغلب پس از سپری شدن ۳ماه از دوران بارداری بهبود خواهد یافت. با این حال شدت این عارضه میتواند موجب ناراحتی زنان باردار گردد.
عارضه صبحگاهی(حالت تهوع دوران بارداری) :
عارضه صبحگاهی یکی از اولین نشانه های بارداری (حاملگی) میباشد. این عارضه یکی از شکایتهای رایج زنان بارداراست. اما اغلب پس از سپری شدن ۳ماه از دوران بارداری بهبود خواهد یافت. با این حال شدت این عارضه میتواند موجب ناراحتی زنان باردار گردد.
بیش از نیمی از زنان باردار حالت تهوع را تجربه مینمایند.
عارضه صبحگاهی میتواند همراه بسیاری از زنان در تمام طول روز باشد. زمان این عارضه معمولا هفته ۶ام بارداری تا هفته ۱۲ام بارداری بطول می انجامد.
عارضه صبحگاهی به مراقبت های پزشکی نیاز ندارد مگر آنکه شدید باشد و منجربه کم آبی و کاهش وزن شود. بعضی راهنماییها و درمان های خانگی میتوانند به تسکین آن کمک نمایند.
محتویات مقاله
حقایقی در مورد عارضه صبحگاهی
- عارضه صبحگاهی برای بیش از ۵۰ درصد زنان باردار اتفاق می افتد.
- عارضه صبحگاهی میتواند از طریق راههایی نظیر رژیم غذایی، طب فشاری و استراحت مطلق مدیریت شود.
- درمانهای فعال پزشکی فقط برای کسانی که استفراغ بیش از حد دارند مورد استفاده قرار می گیرد.
حالت تهوع فقط در ابتدای صبح اتفاق نمی افتد،ولی اکثر زنان باردار با افزایش روزبه روزاین عارضه مواجه میشوند و در برخی افراد نیز ممکن است در تمام طول روز اتفاق بیافتد.
تهوع در دوران بارداری به طور معمول با افزایش سطح استروژن و کاهش قندخون و حساسیت به بوها همراه است.
علت دقیق این عارضه بطورقطعی مشخص نمیباشد ولی موارد زیر جز دلایل اصلی میباشند:
- افزایش هورمونها به ویژه استروژن (estrogen)، پروژسترون(progesterone)، گونادتروپین کوریونی انسانی (human chorionic gonadotropin(HCG) ) و کولیسیستوکینین(cholecystokinin) میتواند منجربه تغییر فعالیت گوارشی گردد.
- کاهش قند خون به دلیل نیاز جفت به انرژی
نظریه دیگری که به ایجاد حالت تهوع کمک میکند به بویایی زنان مرتبط میشود. حس بویایی زنان در دوران حاملگی حساس تر است و این میتواند احساس تهوع را افزایش دهد.
این عارضه غالبا در سه ماه ابتدای بارداری رخ میدهد و در بعضی مواقع یکبار به سه ماهه دوم میرسد.
تحقیقات اخیر نشان داده است که حالت تهوع و استفراع در طی مدت بارداری نشانه خوبی است و به کاهش خطر سقط جنین کمک میکند.
استفراغ بیش از حد در دوران بارداری
این بیماری با عنوان هایپرمسیس گراویداروم(hyperemesis gravidarum) شناخته میشود. این میتواند منجربه کم آبی، سوء تغذیه و کاهش وزن زنان باردار شود.
این موضوع از هر ۳۰۰زن باردار برروی ۱زن بادار اتفاق می افتد و معمولا در ۲۰هفته اول بارداری اتفاق می افتد.
در صورت مشاهده علائم زیر میبایست به دکتر مراجعه نمایید:
- کاهش وزن بیشتر از یک کیلوگرم.
- استفراغ خونی که ممکن است به رنگ قرمز یا سیاه باشد.
- استفراغ بیشتر از۴بار در روز.
- قادر نبودن به نگهداری مایعات برای بیشتر یک روز.
در خصوص درمان استفراغ بیش از حد ممکن است پزشک معالج شما اقداماتی نظیر تغییر رژیم غذایی، افزایش استراحت و استفاده از آنتی اسیدها را تجویز نماید. در موارد شدید ممکن است بیمار نیاز به مایعات و مواد مغذی داشته باشد که از طریق تزریق سرم این اقدام صورت میپذیرد.
۱۰روش برای کاهش بیماری صبحگاهی
اغلب زنان استفراغ شدید را نخواهند تجربه کرد ولی اکثریت زنان از حالت تهوع ابراز ناراحتی مینمایند. در اینجا چند نکته برای به حداقل رساندن نشانه های ناخوشایند تهوع در دوران بارداری وجود دارد.
- افزایش میزان استراحت
- خواب شب با کیفیت خوب بسیار مهم و ضروری است. همچنین چرت زدن در طول روز نیز به بهبود حالت تهوع تاثیر دارد. اما خوابیدن نباید بعد خوردن وعده های غذایی باشد و برخلاف آن ممکن است حالت تهوع را افزایش دهد.
- برای کسانیکه در شیفت شب کار میکنند استفاده از چشم بند و یا پرده جهت به حداقل رساندن نور محیط به کاهش حالت تهوع میکند.
- باتوجه به اینکه با گذشت زمان بارداری بدن تغییر شکل میدهد استفاده از بالش بارداری به کمر و شکم و نهایتا کاهش تهوع کمک می کند.
- زود خوابیدن و زود بیدار شدن از عوامل کاهش حالت تهوع میباشد.
- عدم استفاده از قرصهای خواب آور مگر در مواردی که پزشک معالج شما تجویز نماید.
- بادقت غذا بخورید
- استفاده از غذاهای چرب، تند، کافئین دار باعث افزایش ترشح اسید معده میشود. باتوجه به اینکه جنین در مقابل دستگاه گوارش قرار دارد ممکن است استفاده از غذاهای فوق کمتر هضم گردند و موجب سوء هاضمه گردد.
- اندازه های کوچک غذا میتواند به کاهش احتمال استفراغ کمک کند اما نباید معده خالی نگه داشته شود. خالی نگه داشتن معده احساس تهوع را بیشتر مینماید این امر به دلیل ترشح اسید معده و تاثیر آن بر روی دیواره داخلی معده میباشد.
- استفاده از کراکرهای شور و یا یک میان وعده پروتئینی قبل از خروج از رختخواب در صبح میتواند به بهبود حالت تهوع کمک نماید.
- در صبحانه از سس سیب سرخ، گلابی و موزیا هر میوه و مرکبات استفاده نمایید.پتاسیم موجود در میوه ها به جلوگیری از بروز حالت تهوع کمک میکند.
- استفاده از کربوهیدرات نیز موثر میباشد. سیب زمینی پخته شده، برنج و نان تست گزینه های مطلوبی هستند.
- در شب خوردن یک میان وعده پروتئینی با پروتئین بالا قبل از رفتن به رختخواب میزان قند خون را تنظیم خواهد نمود.
- خوردن غذای سرد برای کاهش بویایی بسیار موثر میباشد.
- ازنظر ذهنی و جسمی فعال باشید.
- فعال بودن هم ازنظر جسمی و هم از نظر ذهنی باعث بهبود علائم حالت تهوع دوران بارداری شده است.
- مشغول بودن میتواند احساس حالت تهوع را در ذهن شما کاهش دهد. خواندن کتاب، انجام دادن پازل، تماشای تلویزیون، کارت بازی یا رفتن به پیاده روی مسیرهای کوتاه اطراف منزل میتواند به شما در بهبود حالت تهوع دوران بارداری کمک نماید.
- اطمینان از مصرف کافی مایعات
- هیدراته نگه داشتن بدن برای سلامتی ضروری میباشد. ممکن است مصرف ۸لیوان آب در روز در حالیکه حالت تهوع را تجربه میکنید خوشایند نباشد ولی از دست دادن آب بدن میتواند احساس تهوع را بیشتر نماید.
- اضافه نمودن سرکه سیب و عسل به آب میتواند طعم آب را دوست داشتنی تر نماید.
- مکیدن بستنی های یخی ساخته شده از آب یا آب میوه نیز یکی از روشهای موثر میباشد.
- نوشیدن چای زنجبیل و نعناع
- از زمان های قدیم زنجبیل بعنوان ماده ای برای کمک به هضم غذا و کاهش ناراحتی های شکمی مورد استفاده قرار میگرفته است. مطالعات نشان داده است که این ماده به کاهش علائم تهوع نیز کمک مینماید.
- استفاده از نوشابه های غیرالکلی زنجبیلی یا اضافه نمودن یک قطعه زنجبیل خام به آب یا چای نیز میتواند موثر باشد.
- خوردن میان وعده هایی از قبیل نان زنجبیلی یا کوکی زنجبیلی میتواند به زنان باردار در بهبود حالت تهوع کمک نماید.
- استفاده از چای نعناع نیز همچنین نیز موجب تسکین درد معده میشود.
- پوشیدن لباسهای شل و راحت
- پوشیدن لباسهای تنگ ممکن است حالت تهوع را تشدید نماید. زنانی که در دوران بارداری علائم تهوع دارند باید لباسهای گشاد و راحت بپوشند.
- ویتامین ها و مکمل ها
- مکمل ها باید تحت نظارت پزشک معالج مصرف شوند. بهترین زمان مصرف ویتامین ها قبل از خواب همراه میان وعده میباشد. استفاده از ویتامین B6 نیز به کاهش حالت تهوع کمک می کند.
- استفاده از مکمل های آهن که در دوران بارداری تجویز میشوند در بعضی مواقع ممکن است منجربه حالت تهوع شوند. بهتر است با مشورت پزشک دوز پایین تر استفاده شود و در زمان مصرف از آب پرتقال یا نوشیدنی های دارای ویتامین C برای افزایش جذب بیشتر آهن استفاده شود.
- اجتناب از قرارگیری در معرض چشمک های مانیتور کامپیوتر
- چشمک های مانیتور کامپیوتر ممکن است با سرعت بالا و ناآشکار باشد اما به تشدید حالت تهوع زنان باردار کمک می کند. البته در مواقعیکه استفاده از کامپیوتر اجتناب ناپذیر است میتوانید از فونتهای صفحه را شفاف وبزرگتر نمایید و رنگ پس زمینه را به رنگ نرم و صورتی تغییر دهید. این موضوع به کاهش فشار خون نیز کمک می کند.
- پرهیز از محرکها
- بیماری صبحگاهی با حساسیت نسبت به بو ارتباط دارد. برخی از بوهای قوی میتوانند نشانه ها را بدتر کنند اما عطرهایی مانند عصاره لیمو و رزماری ممکن است به بهبود حالت تهوع کمک کنند.
- شایان ذکر است پس از سپری شدن زمان زنان باردار قادر خواهند بود تشخیص دهند چه موادی باعث تحریک آنها و افزایش حالت تهوع آنها خواهد شد.
- رفلاکس اسید معده
- بعضی مواقع حالت تهوع و استفراغ ممکن است به دلیل رفلاکس اسید معده بوجود بیاید. پزشک معالج شما میتواند با تجویز داروی ضداسید و خوردن آن قبل از خواب به کاهش سطح اسید معده کمک نماید که نتیجه آن بهبود حالت تهوع خواهد بود.
- درمانهای جایگزین مانند طب فشاری نیز ممکن است به بهبود علائم کمک نماید. این طب برپایه اعمال فشار برنقاط خاص بدن میباشد.
من چه چیزی باید بخورم؟
انجمن بارداری آمریکا(APA) خوردن مواد زیر را توصیه مینماید:
- غذاهای سرد
- میوه ها و سبزیجات ساده
- غذاهای نرم مانند سوپ داغ
میان وعده های توصیه شده توسط APA:
- چوب شور
- ژله
- بستنی یخی با طعم آب یا آب میوه
- Preggie pops: یک نوع آبنبات در طعم های مختلف مانند نعناع، لیمو،زنجبیل، برای کاهش حالت تهوع طراحی شده است.
***استفاده از داروهای شیمیایی به هیچ وجه توصیه نمیشود زیرا ممکن است اثرات سوء در دوران حاملگی داشته باشند***
